Η επανάκαμψη του κορωνοϊού, με το δεύτερο και περισσότερο φονικό κύμα καθώς και το δεύτερο lockdown που βιώνουμε, δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται να σταματήσουμε τον σχεδιασμό και την ανάληψη πρωτοβουλιών για να γίνουν καλύτερα τα Γρεβενά μας. Και όχι μόνον αυτά. Να γίνει καλύτερη ολόκληρη η Δυτική Μακεδονία. Ενωμένοι μπορούμε να προχωρήσουμε.
Σήμερα, βρισκόμαστε απέναντι σε μια τριπλή πρόκληση: την υγειονομική – τις επιπτώσεις της οποία βλέπουμε μόνο στην υγεία και δεν έχουμε δει ακόμη στην οικονομία, την ανάκαμψη της οικονομίας μετά από την δεκαετή εθνική κρίση και την δημιουργία ενός νέου τοπικού παραγωγικού ιστού στην πρωταθλήτρια περιφέρεια στην ανεργία.
Παρά τις πολλαπλές δυσκολίες υπάρχουν ευκαιρίες παραγωγικής ανασυγκρότησης: το νέο ΕΣΠΑ 2021-27, οι έκτακτοι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης που προέκυψε εξαιτίας του κορωνοϊού αλλά και το Επιχειρησιακό Σχέδιο για τη Δίκαιη Μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών. Από το οποίο σχέδιο απουσιάζει σημαντικό μέρος της Δυτικής Μακεδονίας. Όχι, η γκρίνια δεν γίνεται για τους λιγοστούς πόρους του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που θα πάρουν οι Π.Ε. Κοζάνης και Φλώρινας μπροστά στην παραγωγική κοσμογονία που θα γνωρίσουν.
Πόροι υπάρχουν υπέρ-αρκετοί, σε βαθμό που κινδυνεύει η χώρα να μην μπορέσει να τους απορροφήσει στο σύνολό τους. Ειδικά δε για τη Δυτική Μακεδονία με τις παραδοσιακά χαμηλές απορροφήσεις ευρωπαϊκών κονδυλίων, αποτελεί το στοίχημα του αιώνα.
Μας θλίβει ιδιαίτερα η μορφή με την οποία κατατέθηκε στη διαβούλευση το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης. Δεν γίνεται να μένουν απέξω οι Π.Ε. Γρεβενών και Καστοριάς. Επισημαίνω και πάλι, όχι από την κατανομή των πόρων του ταμείου δίκαιης μετάβασης, αλλά από τον σχεδιασμό.
Πολλοί, ίσως σκεφτούν: «Αν γίνει κάτι τέτοιο στη Δυτική Μακεδονία γιατί να μην γίνει και στην Πελοπόννησο;» Η απάντηση είναι πολύ απλή και αφορά το μέγεθος του προβλήματος. Στη Δυτική Μακεδονία, μετά τη συμπερίληψη των Δήμων Βελβεντού, Βοΐου, Πρεσπών και Σερβίων στον σχεδιασμό της μεταλιγνιτικής περιόδου, η μετάβαση αφορά δύο από τις τέσσερις Π.Ε. και το 70% του πληθυσμού ενώ στην περίπτωση της Πελοποννήσου μονάχα δύο Δήμους (Μεγαλόπολης και Γορτυνίας) μιας Π.Ε. εκ των πέντε και το 3,9% του συνολικού πληθυσμού της Περιφέρειας.
Αναρωτιέμαι, δεν γίνεται αντιληπτό ότι εφόσον ανασχεδιάζονται οι ατμομηχανές της ανάπτυξης δεν χρειάζεται να ανασχεδιαστούν και τα βαγόνια διότι αν μείνουν ως έχουν θα καθυστερούν τον συρμό; Εκτός κι αν δεν ενδιαφέρει το 1/3 του πληθυσμού της Περιφέρειας. Δεν θέλω να πιστεύω ότι υπάρχουν συμπολίτες μας που σκέφτονται τόσο κυνικά και εγωιστικά. Η Ελλάδα και η Δυτική Μακεδονία είναι πολύ μικρές για να διαπράξουν τέτοια ατιμία απέναντι στους πολίτες τους.
Ποιες είναι οι βασικές κατευθύνσεις του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Σ.Δ.Α.Μ.) που θα μπορούσαν να αφορούν τα Γρεβενά (και την Καστοριά); Πέντε κατευθύνσεις τομείς του Σχεδίου μπορούν να αποτελέσουν οδηγούς παραγωγικής ανασυγκρότησης, με διαφορετική κατά τόπους αναλογία: α) η έξυπνη αγροτική παραγωγή· β) ο βιώσιμος τουρισμός· γ) η καθαρή ενέργεια· δ) η τεχνολογία και η εκπαίδευση· και ε) η βιομηχανία-βιοτεχνία.
Μπορούν τα Γρεβενά και η Καστοριά να συνεισφέρουν αλλά και να επωφεληθούν από τις νέες παραγωγικές κατευθύνσεις και το «πρασίνισμα» της οικονομικής βάσης της Δυτικής Μακεδονίας;
Μπορούμε να συντάξουμε ένα σχέδιο-πρόταση που θα τοποθετεί στο μέτρο του δυνατού και εφικτού όλη την Δυτική Μακεδονία στη μεταλιγνιτική εποχή;
Φυσικά και μπορούμε, αλλά ξεπερνά τις δυνατότητες των Δήμων. Ίσως ξεπερνά ακόμη και τις δυνατότητες της ίδιας της Περιφέρειας. Άλλωστε το ΣΔΑΜ εκπονήθηκε από ειδική επιτροπή που συγκρότησε η Κυβέρνηση με την συμβολή ειδικών και υπηρεσιών σε εθνική κλίμακα.
Χρειαζόμαστε μια ουσιαστική συζήτηση για το πού θέλουμε και μπορεί να πάει ο τόπος, χωρίς δεύτερες σκέψεις, χωρίς υπεκφυγές και τοπικισμούς. Δεν αντέχει άλλο ο τόπος την κατάθεση μεγαλεπήβολων δήθεν σχεδίων, ούτε μικροπολιτικούς ανταγωνισμούς. Καθένας από εμάς οφείλει να προσφέρει στον τόπο από το μετερίζι που τάχθηκε να υπηρετεί. Χρειάζεται συνεννόηση, συναίνεση και συντονισμός στην κατανομή δραστηριοτήτων και των αντίστοιχων πόρων εκεί που κάθε Π.Ε. μπορεί πραγματικά να είναι ανταγωνιστική σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Μονάχα με συνέργειες σε περιφερειακό επίπεδο θα μπορέσουμε να πετύχουμε τη διατήρηση και την προσέλκυση πληθυσμού που είναι το νούμερο ένα ζητούμενο για την περιφέρειά μας.